Ονομάζεται ρακή επειδή είναι απόσταγμα που παράγεται από ρώγες (αρχαία ελληνικά: ραξ ή ιωνικά: ρωξ – ρώγες σταφυλιών).  Λέγεται και τσικουδιά, επειδή τα στέμφυλα στην Κρήτη λέγονται και τσίκουδα. Είναι διαφορετικό ποτό από το τούρκικο ρακί ή το τσίπουρο, αφού αυτά έχουν αρωματικές προσθήκες και είναι διπλής απόσταξης, ενώ η τσικουδιά όχι.

Περιέχει περίπου 37% αλκοόλ γεγονός που το κατατάσσει στην κατηγορία των πλέον δυνατών αλκοολούχων ποτών.

Η διαδικασία της απόσταξης

Τα υπολείμματα του μούστου κατά την παραγωγή του κρασιού που απομένουν από το πάτημα των σταφυλιών, σφραγίζονται μέσα σε βαρέλια. Εκεί παραμένουν μέχρι την ολοκλήρωση της ζύμωσης, οπότε πλέον είναι έτοιμα για την απόσταξη. Το προϊόν που προκύπτει μετά την ολοκλήρωση της ζύμωσης είναι τα στέμφυλα ή τσίκουδα . Έπειτα μεταφέρονται από τα βαρέλια σε καζάνια, τα οποία ονομάζονται ρακοκάζανα ή άμβυκες, όπου αφού σφραγιστούν όσο γίνεται πιο καλά και ερμητικά, αρχίζουν να βράζουν και όταν πλέον φτάσουν στην απαιτούμενη θερμοκρασία ξεκινά η διεργασία της απόσταξης. Ο πολύ αργός ρυθμός στην όλη διαδικασία εξασφαλίζει το βέλτιστο αποτέλεσμα. Κάθε καζανιά μπορεί να χρειαστεί περίπου τρεις ώρες. Από το καπάκι του καζανιού, μέσα από ένα σωληνάκι του που είναι τοποθετημένο σε αυτό και ψύχεται εξωτερικά με νερό, ρέει το απόσταγμα και έπειτα υγροποιείται ο ατμός που βγαίνει ως τσικουδιά. Πιο δυνατό θεωρείται το πρώτο απόσταγμα που θα κυλήσει και το οποίο ονομάζεται  «πρωτοράκι». 

Η τσικουδιά στην Κρήτη, πέραν των άλλων, είναι ένδειξη φιλίας και ευγένειας και εργαλείο επικοινωνίας.  Με μια τσικουδιά οι Κρητικοί εύχονται αλλά και υποδέχονται τους επισκέπτες τους, με αυτήν συζητούν και χωρατεύουν στα καφενεία, με αυτήν ξεπερνούν τις λύπες και λύνουν τις διαφορές τους.